Цел: Да се објасни како меѓународното право ја поддржува употребата на јасен јазик.
Конвенцијата на Обединетите Нации за правата на лицата со попреченост (CRPD) е моќен меѓународен договор, ратификуван од речиси сите европски земји. Таа повикува на еднакви права и целосно учество на лицата со попреченост, и директно ја поврзува пристапноста со комуникацијата.
Два члена се издвојуваат:
- Член 9 бара јавните власти да ги отстранат бариерите – физички и метафорички – кои го спречуваат пристапот до информации.
- Член 21 ја гарантира правото да се добиваат информации во пристапни формати.
Конвенцијата не го споменува директно терминот „јасен јазик“, но нејзиното значење е јасно: владите мора да обезбедат информации на начини кои се разбирливи и употребливи за сите, вклучително и за лица со когнитивни попречености, ниска писменост или ограничено познавање на јазикот.
Ова има вистински последици. Тоа значи дека густите правни текстови, комплицираните формулари или збунувачките службени веб-страници може да претставуваат прекршување на правата. Како одговор, многу земји започнаа да нудат формати Лесно-за-читање, поедноставени формулари и појасни ознаки во јавни простори.
Јасниот јазик има клучна улога во оваа промена. Тој е алатка за инклузија, која им помага на луѓето да пристапат до своите права, да носат информирани одлуки и да учествуваат целосно во општеството. На овој начин, CRPD помогна јасниот јазик да се позиционира не само како добра пракса – туку како прашање на човечко достоинство и еднаквост.
Извори:
Обединети нации (2006) Конвенција за правата на лицата со попреченост (CRPD)