Text it Easy

Јасен јазик во континуираната обука на наставници: помеѓу неопходност, применливост и предизвици

Обучувач на наставници Лилијана Дана Лунг, Центар за обука на наставници во Клуж

Проектот Text it Easy одговара на суштинска потреба: промовирање на достапна и инклузивна комуникација преку употреба на јасен јазик во различни професионални сектори, со акцент на стручната обука и образованието.

Преку овој пристап, проектот има за цел да ги намали нееднаквостите во пристапот до информации, да го олесни активното и еднакво учество на сите луѓе, без оглед на нивното ниво на писменост, дигитални вештини или искуство, и да ја трансформира практиката на писмената и усна комуникација во основна професионална компетенција.

Проектот исто така им обезбедува на обучувачите и професионалците конкретни ресурси: водичи, програма за обука, приспособени материјали и практични алатки за пренесување на принципите на јасен јазик во нивната сопствена работа.

Во овој контекст, оваа статија има за цел да одрази и да конкретизира како јазикот на јасност може да се дефинира, примени и поддржи во континуираната обука на наставниците, со што се придонесува кон централната цел на проектот, достапноста на комуникацијата.

1. Сценарио и резултати од панел-дискусијата

Статијата се заснова на резултатите од панел-дискусија организирана од партнерот Casa Corpului Didactic Cluj, посветена на употребата на јасен јазик во континуираната обука на наставниците, во рамките на проектот Text it Easy.

Во панелот учествуваа обучувачи, образовни специјалисти и експерти за комуникација. Заедно со нив, модераторите ја пренесоа до публиката составена од наставници и обучувачи од Куќата на наставниот кадар во Клуж пораката дека јасниот јазик може да го подобри обучувањето на наставниците, како функционира во онлајн-околина и со кои предизвици се соочува при неговата употреба во работата со професионалци.

Дискусијата започна од четири клучни прашања:

  1. Како би го дефинирале јасниот јазик во контекст на континуираното образование на наставниците?
  2. Дали јасниот јазик може да се користи онлајн?
  3. Кои се најголемите пречки при формулирањето јасен јазик при работа со публика од професионалци?
  4. Каков совет би им дале на колегите обучувачи за да го поедностават јазикот што го користат во комуникацијата?

Одговорите дадени од учесниците во панелот се претставени, на концизен начин, подолу.

2. Дефинирање на јасен јазик во контекст на континуирано образование за наставници

Во континуирана обука на наставници, јасен јазик може да се дефинира како намерна, структурирана и достапна комуникација, ориентирана кон непосредно разбирање и практична примена. Повеќе од лингвистичко поедноставување, тоа претставува педагошка стратегија преку која обучувачот ја појаснува целта на секоја активност за обука, ги организира информациите во логичен редослед, го прави видлив патот на учење, го избира суштинското, избегнувајќи повторувања и непотребен жаргон, користи конкретни примери и педагошки ситуации релевантни за учесниците. Со усвојување на јасен јазик, обуката станува подостапна за сите учесници, имплицитно за разновидна публика (млади наставници, искусни наставници или наставници со различни специјализации). Јазикот станува алатка за инклузија и олеснување, а не пречка.

Покрај тоа, за наставниците, јасниот јазик не само што го олеснува учењето, туку и моделува професионална комуникациска пракса што тие подоцна можат да ја применуваат со учениците, родителите, колегите или во рамките на образовните институции. Така, влијанието на јасниот јазик се протега и надвор од моментот на обуката, придонесувајќи за култура на јасна комуникација во образованието.

3. Користење јасен јазик онлајн

Во онлајн просторот, јасноста станува уште поважна поради специфични предизвици: отсуството на невербални сигнали, фрагментираното внимание, разновидноста на дигиталните вештини на учесниците, како и ризикот од текстуално или визуелно преоптоварување.

За да се одговори на овие предизвици, јасниот јазик на интернет се манифестира преку: кратки, директни реченици, избегнување двосмисленост, визуелно структурирање (наслови, списоци, инфографици), јасни упатства и насоки за навигација на користените платформи и апликации, пристап до содржини и практични активности, приспособување на содржината за разновидна публика со различни вештини, усогласеност со принципите на пристапност и инклузија, како што промовира Text it Easy.

Следствено, обучувачите можат да обезбедат пријателско, ефективно и инклузивно дигитално опкружување, обезбедувајќи конкретни материјали и комуникација што го максимизираат учеството и разбирањето.

4. Пречки во користењето јасен јазик при работа со професионалци

Дури и во посветен проект, како што е Text it Easy, спроведувањето на едноставен јазик може да наиде на пречки, особено кога публиката се состои од професионалци, како што се наставниците. Панел-дискусиите истакнаа некои од најчестите предизвици:

  1. Склоност кон користење стручен жаргон: Во образовниот контекст, академскиот јазик и техничките термини често се сметаат за знаци на професионализам. Овој начин на размислување може да ја попречи поедноставувањето и приспособувањето на комуникацијата.
  2. Разновидност на нивоата на искуство и контексти: Група практиканти може да вклучува нови и искусни наставници, кои предаваат различни предмети, со различни потреби. Може да биде тешко да се најде заеднички, достапен и релевантен регистар за сите.
  3. Преоптоварување со информации и временски ограничувања: Програмите за обука често се густи; целта е да се покрие голем обем на содржина за релативно кратко време, што може да го ограничи вниманието посветено на квалитетот на комуникацијата и јасното структурирање.
  4. Отпор кон промени и перцепција на “претерано поедноставување”: Некои учесници или обучувачи може да го доживуваат јазикот на едноставен начин како намалување на професионалната строгост или комплексноста на знаењето.
  5. Постоечки материјали кои тешко се приспособуваат: Често, обучувачите работат со стари ресурси, напишани без внимание на јасноста или пристапноста, што може да го отежни приспособувањето и препишувањето на јасен јазик.

Овие пречки не се непремостливи, но бараат препознавање, размислување и институционална или лична волја за нивно надминување.

5. Препораки за колегите обучувачи: како да се поедностави јазикот во пракса

Врз основа на панел-дискусиите и принципите промовирани од Text it Easy, еве неколку конкретни препораки:

  • Започнете ја обуката со појаснување на целите: што ќе разберат/ќе можат да направат учесниците на крајот;
  • Користете директен јазик, прилагоден на вистинската публика, а не на идеализирана;
  • Структурирајте ги информациите логично, во јасни чекори, со очигледни наслови и поднаслови;
  • Избегнувајте жаргон, акроними, двосмислени изрази;
  • Користете конкретни примери, релевантни за учесниците;
  • Периодично проверувајте го разбирањето преку прашања, дискусии. Добијте повратни информации;
  • Прилагодете ги писмените и дигиталните материјали за јасност и достапност;
  • Промовирајте став на инклузија: сметајте ја разновидноста на вештини и искуства како ресурс, а не како проблем.

Преку овие практики, јасниот јазик станува педагошка и организациска компетенција која го поддржува вистинското учење, соработката и инклузијата во обуката.

Заклучок

Според целите на проектот Text it Easy, јасниот јазик не е само стилска опција, туку и задолжителност за отворено, достапно и инклузивно образование. Во контекст на континуирана обука на наставници, усвојувањето на јасен јазик ја отвора можноста информациите да станат навистина корисни, лесни за разбирање и, пред сè, применливи во пракса.

Дури и ако постојат културни, организациски или прагматични пречки, свесноста за нив и примената на соодветни стратегии може да го претворат јасниот јазик во стандард за комуникација и обука. Конечно, овој пристап ја отсликува образовната визија која промовира еднаквост, инклузија и ефикасност, основни вредности за секој модерен образовен систем.

Извори: